“Con nói ngọng quá, nghe như con … con chim non vậy!” – Câu nói quen thuộc của các bậc phụ huynh khi con mình chưa nói sõi. Còn gì vui sướng hơn khi nghe con mình cất tiếng gọi “Mẹ ơi!”, “Bố ơi!” thật rõ ràng? Việc luyện phát âm cho trẻ mầm non là điều cần thiết, bởi nó ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp, học hỏi và tự tin của trẻ sau này.
“Lưỡi cày” trong miệng bé – Bí mật của phát âm chuẩn
“Lưỡi cày” chính là lưỡi của bé, đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tạo ra các âm thanh. Thật ra, việc luyện phát âm cho trẻ không đơn giản chỉ là việc dạy bé phát ra âm thanh đúng, mà còn là rèn luyện sự khéo léo và linh hoạt của cơ quan phát âm như lưỡi, môi, hàm.
Bạn có biết, mỗi âm trong tiếng Việt được tạo ra từ sự kết hợp vị trí của lưỡi, môi và hơi thở? Ví dụ, để phát âm “a”, lưỡi sẽ nằm ở vị trí thấp và lưỡi chìm xuống; để phát âm “i”, lưỡi sẽ nằm ở vị trí cao và cong lên… Việc luyện tập giúp trẻ phát âm chính xác từng âm sẽ giúp bé nói tiếng Việt chuẩn như “bà ngoại” đấy!
Phương pháp luyện phát âm cho trẻ mầm non: Nắm chắc “mật mã” thành công
1. Bắt đầu từ “mầm non” – Tạo nền tảng vững chắc
Từ khi trẻ còn nhỏ, các bậc phụ huynh nên chú trọng đến việc tạo cho bé một môi trường giao tiếp tiếng Việt chuẩn. Nói chuyện với bé thường xuyên, sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, phát âm đúng, tránh nói ngọng hay nói sai.
2. Luyện tập theo “nốt nhạc” – Phương pháp vui nhộn
Chơi trò chơi, hát những bài hát có âm thanh rõ ràng, vận động cơ miệng như thè lưỡi, mím môi, ngậm miệng… là những hoạt động giúp trẻ vừa học, vừa chơi, phát triển khả năng phát âm một cách tự nhiên.
Ví dụ:
- Trò chơi “Bắt chước”: Người lớn sẽ phát âm một âm thanh, trẻ sẽ cố gắng bắt chước theo.
- Bài hát “Con ong vàng”: Bài hát với âm thanh “v” và “ng” sẽ giúp trẻ luyện tập phát âm những âm này.
3. “Chiến lược” từng bước – Từ dễ đến khó
Không nên ép trẻ học quá nhiều âm cùng một lúc, hãy chia nhỏ bài học, tập trung luyện tập từng âm một cách từ từ. Bắt đầu với những âm đơn giản, dễ phát âm, sau đó dần dần chuyển sang những âm phức tạp hơn.
4. Sử dụng “bảo bối” hỗ trợ – Nâng cao hiệu quả
Các loại sách, đồ chơi, hình ảnh, video có thể là những công cụ hỗ trợ hiệu quả trong việc luyện phát âm cho trẻ. Hãy chọn những tài liệu phù hợp với lứa tuổi, có âm thanh rõ ràng và hình ảnh minh họa sinh động.
5. “Mật mã” của sự kiên nhẫn – Chìa khóa thành công
Luyện phát âm cho trẻ cần sự kiên nhẫn, nhẫn nại và tình yêu thương của người lớn. Không nên nóng vội, hãy tạo cho trẻ một bầu không khí vui vẻ, thoải mái, để bé có thể tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên, hiệu quả nhất.
Lời khuyên của chuyên gia – “Lắng nghe” tiếng lòng của bé
Thầy giáo Nguyễn Văn A, chuyên gia giáo dục mầm non cho rằng, việc luyện phát âm cho trẻ cần kết hợp giữa việc dạy và học. Bên cạnh việc luyện tập, cần phải quan sát, theo dõi và lắng nghe tiếng lòng của bé. Nếu trẻ gặp khó khăn trong việc phát âm một âm nào đó, hãy tìm hiểu nguyên nhân và có cách xử lý phù hợp.
Sách “Phương pháp dạy trẻ nói tiếng Việt” của tác giả Nguyễn Thị B – một trong những tác phẩm nổi tiếng về giáo dục mầm non – cũng khẳng định rằng, việc luyện phát âm cần phải dựa trên sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Hãy cho trẻ thời gian để làm quen với ngôn ngữ, tránh việc ép buộc hay tạo áp lực cho trẻ.
Cần lưu ý:
- Sử dụng phương pháp phù hợp với lứa tuổi: Trẻ nhỏ sẽ có khả năng tiếp thu và ghi nhớ khác với trẻ lớn.
- Tạo môi trường vui vẻ, thoải mái: Trẻ sẽ học hiệu quả hơn khi được học trong môi trường vui chơi, giải trí.
- Kiên nhẫn và kiên trì: Việc luyện phát âm cho trẻ là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn và kiên trì của người lớn.
Lưu ý:
- Hãy nhớ rằng, mỗi đứa trẻ đều có tốc độ phát triển ngôn ngữ riêng. Không nên so sánh con mình với các bạn cùng trang lứa.
- Hãy tạo cho bé một môi trường học tập vui vẻ, thoải mái, để bé tự tin và yêu thích việc học.
Gợi ý:
- Bố mẹ có thể tìm hiểu thêm về các bài hát, trò chơi luyện phát âm cho trẻ mầm non trên website TUỔI THƠ.
- Để con bạn có cơ hội tiếp cận với môi trường giáo dục mầm non chất lượng cao, bạn có thể tham khảo các trường mầm non uy tín như Trường mầm non Hoa Sen Yên Viên ở quận Bình Thành.
Kết luận:
“Lưỡi cày” trong miệng bé là “bí mật” của phát âm chuẩn, cần được rèn luyện một cách khoa học và phù hợp với lứa tuổi.
Hãy cùng nhau tạo cho bé một môi trường học tập vui vẻ, bổ ích, để bé nói tiếng Việt thật chuẩn, tự tin giao tiếp và hòa nhập với cộng đồng!
Bạn còn thắc mắc gì về việc luyện phát âm cho trẻ? Hãy chia sẻ trong phần bình luận bên dưới!